Długiej, bo liczącej już 16 lat, tradycji dorobił się doroczny rajd pieszy dla młodzieży szkolnej pn. „Brzegiem Pilicy”. Można by rzec, iż jest on rówieśnikiem Skansenu Rzeki Pilicy. Rajd ten jest bowiem wspólnym pomysłem Oddziału PTTK w Żarnowie oraz Stowarzyszenia Przyjaciół Pilicy i Nadpilicza – pomysłodawcy i współtwórcy tomaszowskiego skansenu.
Postanowili oni krzewić wśród najmłodszych zamiłowanie do nadpilickiej „małej ojczyzny” poprzez wspólne przemierzanie brzegów kolejnych odcinków Pilicy, połączone ze zwiedzaniem istniejących tutaj atrakcji przyrodniczych i historycznych.
Pierwszy taki rajd odbył się w 1997 roku i przemierzył 12-kilometrową trasę w okolicach Skotnik. W tym samym roku SPPiN rozpoczęło starania o utworzenie pierwszego w Polsce skansenu poświęconemu dziedzictwu historycznemu jednej rzeki – Pilicy. Po upływie kilku lat trasy kolejnych rajdów zaczęły się kończyć właśnie w nowo powstającym pilickim skansenie.
Tak było i w tym roku. Licząca 6 kilometrów trasa XVI Rajdu „Brzegiem Pilicy” prowadziła z nadpilickich Smardzewic do tomaszowskiego skansenu. W minioną sobotę – 25 maja wyruszyło na nią 134 młodych adeptów turystyki i krajoznawstwa ze szkół podstawowych w Aleksandrowie, Białaczowie, Miedznej Drewnianej, Petrykozach, Skotnikach i Żarnowie oraz z gimnazjów w Przedborzu i Żarnowie, a także z Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w Radomsku. Mimo początkowych obaw ich wędrówce towarzyszyła sprzyjająca pogoda.
Rajd wyruszył spod owianego legendą źródełka Świętej Anny w Smardzewicach. Następnie rajdowicze dotarli do pobliskiego kościoła pod tym samym wezwaniem. Tę piękną barokową świątynię młodzież wraz ze swoimi opiekunami mogła podziwiać zarówno na zewnątrz, jak i od środka. Po opuszczeniu Smardzewic rajd podążył obok odkrywki kopalni „Biała Góra”. Tutaj jego uczestnicy mogli podziwiać wyjątkowo urokliwy widok turkusowego jeziora okolonego urwistymi brzegami ze śnieżnobiałej skały piaskowcowej. Kolejnym punktem na trasie rajdu były tzw. Małe Groty, zbudowane z tego samego złoża i usytuowane tuż nad brzegiem Pilicy.
Stąd młodzi adepci turystyki pieszej podążyli prawym brzegiem tej rzeki. Mijając po drodze wyjątkowo piękny o tej porze roku rezerwat przyrody „Niebieskie Źródła dotarli na metę rajdu usytuowaną już tradycyjnie w Skansenie Rzeki Pilicy. Tutaj, jak co roku rozegrano konkurs „Co wiesz o Pilicy”. Najlepszą wiedzą o przyrodzie i historii rzeki wykazali się: Kamil Poborski z Przedborza, Mateusz Łukasik i Kamil Gorzałczyński – obaj z Białaczowa oraz Mateusz Kubiszewski z Żarnowa. Ci laureaci oraz inni uczestnicy rajdu otrzymali nagrody i upominki ufundowane przez Wydział Strategii i Rozwoju Miasta UM w Tomaszowie Maz. oraz Skansen Rzeki Pilicy.
Miłym akcentem finałowym rajdu było uhonorowanie jego wieloletniego współorganizatora, dyrektora skansenu – Andrzeja Kobalczyka pamiątkowym pucharem od Oddziału PTTK w Żarnowie. Uhonorowano także opiekunów grup szkolnych uczestniczących w rajdzie. Jak co roku rajdowicze mogli się pokrzepić pysznymi bułeczkami, ufundowanymi przez tomaszowską cukiernię „Mazurek”. Był także czas na obejrzenie stałych i czasowych wystaw pilickiego skansenu.
Foto wykonał Skansen Rzeki Pilicy i Maciej Wroniszewski.