Doniosłą rolę w narodzinach i rozwoju Tomaszowa Mazowieckiego odegrały przepływające przez niego rzeki. Początki miastu dała osada o nazwie Kuźnice Tomaszowskie, utworzona w 1788 roku nad Wolbórką. Z czasem wzdłuż tej rzeki, jak też nad jej dopływem – Czarną, wyrosły liczne fabryki włókiennicze, poruszane początkowo ich nurtem.
Wody Czarnej oraz wpadających do niej rzek: Piasecznicy i Lubochenki odegrały także niebagatelną rolę w utworzeniu tutaj na pocz. XX wieku wielkiej fabryki sztucznego jedwabiu. Przez długie lata była ona zaopatrywana także w wodę z Pilicy. Z tą rzeką była związana również podtomaszowska osada fabryczna Józefów, a wcześniej – warsztaty tkackie w nadpilickiej Brzustówce.
Przypadająca obecnie 185 rocznica nadania praw miejskich dla Tomaszowa Mazowieckiego zachęca do spojrzenia po raz pierwszy na zamknięty już – fabryczny rozdział w jego dziejach właśnie poprzez pryzmat pięciu tomaszowskich rzek. Taką nieszablonową opcję przyjął Skansen Rzeki Pilicy, urządzając rocznicową wystawę pt. „Miasto u zbiegu pięciu rzek”. Ten niezmiernie ważny, a dzisiaj już zapomniany rozdział w historii Tomaszowa zawarto na siedmiu planszach skomponowanych w nowoczesnej, atrakcyjnej formie graficznej.
Na ekspozycję, obejmującą okres od początku XIX wieku do wybuchu II wojny światowej, składa się wyjątkowo bogaty zestaw archiwalnych map, planów, rycin, zdjęć i pocztówek, pochodzących z archiwum Skansenu Rzeki Pilicy i ze zbiorów znanego tomaszowskiego kolekcjonera-regionalisty Jerzego Pawlika. Wiele z nich ma charakter unikatowy. Towarzyszą im fragmenty najstarszych opisów Tomaszowa Mazowieckiego, poczynionych m.in. ręką Antoniego hr Ostrowskiego i Emilii Topas-Bernsztajnowej.
Znakomitą okazję do prapremierowej prezentacji tej wystawy stworzyły Dożynki Prezydenckie, trwające podczas minionego weekendu w Spale. Stała się ona widoczną częścią stoiska promocyjnego Urzędu Miasta Tomaszowa Mazowieckiego, usytuowanego w Miasteczku Regionów na płycie stadionu COS. Przez dwa dni niecodzienna „rzeczna wystawa” przyciągała wielu dożynkowych gości, pochodzących nie tylko z Tomaszowa. Z wielką uwagą i emocjami odkrywali oni na starych mapach i zdjęciach zatarte już dzisiaj ślady fabrycznego, nadrzecznego miasta.
W niedzielne popołudnie tomaszowskie stoisko wraz z opisaną wystawą odwiedzili wizytujący dożynkowe miasteczko regionów Prezydent RP – Andrzej Duda i jego Małżonka Agata Kornhauser-Duda. Warto dodać, że była to już piętnasta prezentacja Skansenu Rzeki Pilicy podczas prezydenckich dożynek w Spale.
